Ruda Śląska jest miastem na prawach powiatu, leży w centralnej części województwa śląskiego. Zajmuje obszar 77,7 km kw. pomiędzy Bytomiem, Świętochłowicami, Chorzowem, Katowicami, Mikołowem, Gierałtowicami i Zabrzem. Miasto liczy 144 tys. mieszkańców, przy gęstości zaludnienia wynoszącej prawie 1853 osób/km2.
Jednakże jej historia sięga XIII wieku, kiedy to o Rudzie na prawie niemieckim wspomina tzw. Rejestr Ujazdu, sporządzony w latach 1295-1305. W drugiej połowie XVII wieku odkryto na terenie Rudy i okolicznych miejscowości pokłady węgla kamiennego. Bogate złoża węgla przyciągały wielu przedsiębiorców, którzy tu inwestowali, budując kopalnie, hutę i liczne cegielnie. Do 1950 r. istniało na terenie dzisiejszej Rudy Śląskiej wiele miejscowości, każda z nich z własną wielowiekową przeszłością. Najpierw połączono je w dwa miasta: Ruda i Nowy Bytomi, które następnie w 1959 r. utworzyły miasto Ruda Śląska.
Miasto charakteryzuje się odrębnością dzielnicową i strukturą policentryczną, ukształtowaną na przestrzeni kilkuset lat. Rudę Śląską tworzy jedenaście dzielnic: Ruda, Godula, Orzegów, Bykowina, Halemba, Kochłowice, Chebzie, Nowy Bytom, Wirek, Bielszowice i Czarny Las.
W Rudzie Śląskiej istnieją obok siebie nowoczesne osiedla mieszkaniowe oraz stare familoków. Ruda Śląska jest miastem, w którym z jednej strony, rozwijające się przez wieki gałęzie przemysłu ciężkiego – górnictwo węgla kamiennego i hutnictwo żelaza, zostawiły swoją spuściznę w postaci licznych nieruchomości poprzemysłowych, z drugiej strony to miasto o ciekawej architekturze regionalnej, posiadające swoją historię, tożsamość i śląską tradycję.
Miasto jest dobrze skomunikowane z innymi miejscowościami regionu. Przez Rudę Śląską przebiega Drogowa Trasa Średnicowa oraz autostrada A-4. Są tu również dwa dworce kolejowe: Ruda i Chebzie, położone na linii kolejowej Wrocław – Kraków.