- Skąd zainteresowanie Wikingami?
- W latach 90-tych spędziłem kilka lat w Norwegii. Kraj i ludzie zafascynowali mnie. Oni tylko z pozoru są surowi, tak jak klimat Skandynawii. W rzeczywistości, po bliższym poznaniu, są ludźmi bardzo serdecznymi i przyjacielskimi, mimo iż przeważnie małomównymi. Nawiązałem tam wiele przyjaźni, które trwają do dzisiaj. Fascynacja Norwegią spowodowała, iż mój syn ma na imię Ragnar.
- Czy Wikingowie rzeczywiście byli - jak ich często przedstawia się np. w filmach - agresywnym, brutalnym ludem nastawionym tylko na podboje?
- O Wikingach nie powinniśmy mówić jako o odrębnej narodowości, czy nawet ograniczać ich pochodzenie tylko do mieszkańców Skandynawii, czyli do Norwegów, Szwedów i Duńczyków. Słowem „wiking” określano morskiego rozbójnika lub członka wyprawy zamorskiej, a nie członka danej grupy etnicznej, czy też narodu. Etymologia słowa nierozerwalnie związana jest z morzem. Historycy i językoznawcy spierają się, czy pochodzi ono od słowa „vik”, oznaczającego w języku staronordyckim zatokę, czy od „vika”, jak określano milę morską, czy też od „viking” - czyli zamorską wyprawę, niekoniecznie łupieżczą. Pod względem etnicznym uczestnicy wypraw byli bardzo zróżnicowani. Z początku dominował żywioł nordycki, ale z czasem nie brakowało wśród Wikingów Słowian, Ugrofinów z dzisiejszej Finlandii i Estonii, a nawet Irlandczyków często przyłączających się do wypraw w IX wieku. Jeżeli chodzi o brutalność „Ludzi Północy” - jak ich często nazywano - to należy uświadomić sobie, iż czasy były brutalne, pełne wojen i podbojów. Wikingowie, którzy pojawili się w Europie Zachodniej na przełomie VIII i IX wieku, różnili się jednak od innych band grasujących w Europie. Otaczała ich aura tajemniczości. Niezbyt wiele wiedziano o mieszkańcach Półwyspu Jutlandzkiego i Skandynawskiego. Sposób ich działania podczas pierwszych wypraw sprzyjał powstawaniu legend o ich piekielnym pochodzeniu - pojawiali się znikąd, mordowali, grabili i palili, a z nastaniem ranka znikali za horyzontem. Zachodnia część kontynentu europejskiego była już od setek lat chrześcijańska, a oni byli poganami, nieszanującymi miejsc świętych i relikwii. Podobnie oceniali ich mieszkańcy cesarstwa Bizantyjskiego i muzułmanie z Półwyspu Iberyjskiego i Afryki Północnej. W kształtowaniu się negatywnej opinii o Wikingach dużą rolę odegrał oczywiście zwyczaj składania krwawych ofiar pogańskim bogom. Rzecz miała się inaczej we wschodniej części Europy. Tutaj Wikingowie, zwani Waregami, asymilowali się z czasem, ponieważ byli ważną częścią składową systemu ekonomicznego, to jest handlu niewolnikami, a nawet obrońcami tutejszej ludności przed koczowniczymi ludami stepów, nękającymi nieustannie Słowian Wschodnich.
- W książce są ciekawe informacje o polskich śladach w dziejach Wikingów.
- Kontakty pierwszych władców Polski z Wikingami były bardzo ożywione, szczególnie po opanowaniu przez Piastów wybrzeży Morza Bałtyckiego i przejęciu kontroli nad rzekami Wisłą i Odrą, będącymi wówczas czymś w rodzaju „autostrad”, podczas wymiany handlowej pomiędzy Północą a Południem kontynentu. Państwo Mieszka I i Bolesława Chrobrego na szeroką skalę prowadziło wymianę handlową z Wikingami ze Szwecji i Danii. Drużyny wojów pierwszych polskich władców pełne były nordyckich najemników, bardzo cenionych w ówczesnym świecie nie tylko przez Słowian, ale także przez bizantyjskich cesarzy, którzy utworzyli z nich specjalne jednostki, mające chronić dwór cesarski, tzw. Gwardię Wareską. Współpraca i pośrednictwo w handlu niewolnikami pozwoliło na znaczny rozwój potęgi Polan i utworzenie niezależnego politycznie bytu państwowego. Współpraca handlowa i militarna przekształciła się z czasem we współpracę polityczną. Córka Mieszka I - Świętosława, zwana Sygrydą Dumną - została żoną króla szwedzkiego Eryka Zwycięskiego i urodziła następcę tronu Szwecji - Olofa. Po śmierci pierwszego męża poślubiła króla Danii Svena Widłobrodego i została matką kolejnych królów Danii, Norwegii i Anglii. Właściwie do końca XI wieku władcy Polski będą bardziej lub mniej związani ze Skandynawią i Rusią władaną przez Waregów oraz jej władcami. Mało kto zdaje sobie sprawę, iż mówiąc: kotlet, flaszka, balkon, hełm czy szwagier, używamy słów zapożyczonych od Wikingów, słów, które przywędrowały nad Odrę, Wisłę i Wartę razem z wojowniczymi „Ludźmi Północy”. (fil)
Napisz komentarz
Komentarze